Necmettin Aslan

26 Ağustos 1071’de gerçekleşen Malazgirt Meydan Muharebesi, yalnızca Türk tarihi açısından değil, dünya tarihi bakımından da büyük bir dönüm noktasıdır. Selçuklu Sultanı Alparslan komutasındaki Selçuklu ordusu ile Bizans İmparatoru IV. Romanos Diogenes yönetimindeki Bizans ordusu arasında Muş’un Malazgirt Ovası’nda yapılan bu savaş, Anadolu’nun Türklere yurt olmasının başlangıcı kabul edilir.

 

11. yüzyılın ortalarında Selçuklular, Orta Asya’dan batıya doğru ilerleyerek İslam dünyasında önemli bir güç hâline gelmişti. Sultan Alparslan döneminde Selçuklu Devleti, doğuda Karahanlılar ve Gaznelilerle dengeli ilişkiler kurarken batıda Bizans İmparatorluğu ile karşı karşıya geldi. Bizans ise, uzun yıllar süren iç karışıklıklar, ekonomik sıkıntılar ve farklı etnik gruplardan oluşan ordusuyla zayıf bir dönem yaşıyordu. Bu şartlarda Anadolu üzerindeki hâkimiyet mücadelesi kaçınılmaz hale geldi.

 

Bizans ordusu sayıca Selçuklulardan üstündü; ancak ordu içindeki unsurlar arasında birlik yoktu. Peçenek ve Uz gibi bazı Türk boyları savaş sırasında Bizans saflarını terk ederek Selçuklulara katıldı. Sultan Alparslan ise, ordusunu hilal taktiği ile düzenleyerek düşmanı kuşatma planı hazırladı. Savaş öncesinde askerlerine yaptığı cesaret verici konuşma ve giydiği beyaz elbiseler, orduda yüksek bir moral oluşturdu.

 

Çarpışmaların sonunda Bizans ordusu ağır bir yenilgi aldı ve İmparator Romanos Diogenes esir düştü. Sultan Alparslan, esir imparatora büyük bir hoşgörü göstererek anlaşma yaptı; fakat Bizans’ın iç karışıklıkları nedeniyle bu anlaşma uzun ömürlü olmadı.

 

Malazgirt Zaferi, Türk ve İslam dünyası için bir dönüm noktası oldu. Bu savaşın ardından:

 

Anadolu’nun kapıları Türklere ardına kadar açıldı.

 

Türkler kısa sürede Anadolu’nun birçok bölgesine yerleşerek Anadolu Selçuklu Devleti ve beyliklerin temelini attı.

 

Bizans İmparatorluğu büyük bir askerî ve siyasi çöküş sürecine girdi.

 

Türklerin Anadolu’daki varlığı kalıcı hale geldi ve bu topraklar “yeni vatan” haline geldi.

 

1071 Malazgirt Zaferi, yalnızca askeri bir başarı değil, aynı zamanda medeniyetlerin kesişme noktasında yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. Türkler, Anadolu’da siyasi, kültürel ve toplumsal açıdan yeni bir düzen kurmuş, bu süreç ilerleyen yüzyıllarda Osmanlı Devleti’nin ve nihayetinde Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolu açmıştır.