Hakan Balcı

Modern dünyada, sıradan bir insan günlük siyaset gündemine karışmaz, siyasetle ilgilenmez. Çünkü politikanın kendi işi olmadığını düşünür. Keza politikanın, politikacıların işi olması gerektiğini düşünerek siyasete karşı ‘’Apolitik’’ bir tavır sergiler. Ancak Türkiye'de durum tam tersine işler. Herkes politikacı, herkes siyasetçi, herkes siyasetin ucundan köşesinden bir nebze olsun tutar tutmaya çalışır.

Peki, bu niye böyle olmuştur?

Hem Türkiye genelinde hem de Ardahan özelinde;

1960 yıllarda Almanya ya başlayan göç 1970 yıllarda da olanca hızıyla devam etmiş, bu göçten Ardahan da kendine düşeni almıştır. Ardahan özelinde ve Türkiye genelinde bu göç tamamıyla ekonomik yetersizlikler kaynaklı olmakla birlikte gidip de birkaç yıl içinde memleket ziyaretlerine gelenlerde ise sosyal statü değişimleri olarak kendini göstermiştir. Ekonomik yapıya dayalı sosyal sınıf, zenginlik ya da gidemeyenlerin fakirlik göstergesi olarak ortaya çıktı. Ekonomik yokluk ve yoksulluk sadece Almanya ya gidişle durmadı.

1980’li yıllarda da Ardahan da ki bu hareketlilik bu İstanbul’a göç olarak kendini gösterdi.

İstanbul’a göç edenler, gittikleri yerde de şehrin gettolarına sığınarak kendilerine yaşam alanı oluşturup bulundukları sosyal sınıfları bilmeden de olsa değiştirmek için uğraşa dursunlar Ardahan’ da kalanlar ise 3-5 dönüm toprağı ve 3-5 hayvanıyla yaşamını idame ettirmeye ama yoksulluğun da en zorunu yaşamaya devam ediyorlardı.

Gelelim İstanbul’a, İstanbul’a göç 1970 li yıllarda başlayıp ’80 li yıllarda olanca hızıyla devam etmiş ve ’90 yıllarda zirve noktasına çıkmıştır. İstanbul’a göç eden Ardahanlı doğal olarak daha iyi bir yaşam ve statü için uğraşırken bir yandan da kendisine iş verecek;  yakın, tanıdık, hısım, akraba arayışında da olmak zorunda kalmıştır.

İşte Saffet Kaya tamda burada ortaya çıkmış veya çıkmak zorunda kalmıştır. Aslında kendisi de 1970 li yılların sonunda Ardahanlı önde gelen sayılı bir esnafın çocuğu olarak ailesiyle İstanbul’ a göç edip, İstanbul da ‘’İş Adamı’’ ya da  ‘’Sanayici İş İnsanı’’ statüsüyle karşımıza çıkmıştır.

Yoğun sosyal hareketlilik ile mobilize olup İstanbul'a göç eden Ardahanlı, kendisine yakınlık hissettikleri, akraba bildikleri daha da önemlisi Ardahanlı hemşerileri olarak bildikleri Saffet Kaya’nın sanayi kuruluşu ve fabrikalarında kendilerine istihdam fırsatı bulmuşlardır. Geleni geri çevirmeme kültüründen gelen Saffet Kaya, gözlemlerimiz odur ki hiçbir hemşerisini geri çevirmemiş hemen hepsini iş-güç sahibi yapabilmiş ve Ardahanlı hemşerilerinin İstanbul da sosyal ve ekonomik statülerinin yükselmesine doğrudan ve dolaylı etki etmiştir. Bu hareketlenme bu şekilde kalmamış memleketlerine tatil için giden Ardahanlılardan Saffet Kaya hikâyeleri, kendilerini büyük şehrin sahipsiz gettolarında bile olsa sahiplenen ‘İş İnsanı’ anlatıları dinlenilmeye başlanmıştır.  1990'lı yıllarda ise Ardahan dan İstanbul a doğru bu sosyal hareketlilik devam ederken, kendilerine el uzatacak olan ya da el uzatan Saffet Kaya cephesinde ise; İş insanlığı yanı sıra siyasal hareketlilik gözlenir. Kendi doğum yerinin dernek ve vakıflarını yalnız bırakmayan Kaya, siyasal çıkışlarının ilk nüvelerini de bu memleket dernek ve vakıfların da almaya başlamıştır. Halk ve Ardahanlı hemşerileriyle kurduğu siyasal hareketlilik bağları o dönemin karışık politik arenasında potansiyel bir karşılık bulmuştur. Politik liderlerin dikkati de bu dönemde Saffet Kaya’nın üzerine kaymıştır.

Müstakil bir iş adamıyken kitleleri mobilize eden ama bir türlü kapitalizmin dayattığı patron olamayan, olmakta istemeyen ancak kitleleri mobilize edebilecek bir siyaset liderini, siyaset liderleri elbette ki fark edeceklerdi nitekim de öyle oldu. 1990 lı yıllar Saffet Kaya’nın aktif ve etkin siyasetin içine girdiği ya da girmek mecburiyetinde kaldığı siyasal dönüşümlerin hızlı olduğu yıllardır. Her siyasal dönem kendi siyasal kahramanını oluşturur. 1992 yılında Ardahan’ın vilayet olmasıyla başlayan siyasal dönüşüm, 1994 yılında Saffet Kaya’nın Ardahan siyasetine aktif katılımıyla üst seviyelere çıkmıştır. Ardahan toplumunun tüm kesimlerinin ortak oydaşması, tüm sosyal sınıfların katılımı Ardahan’ da yeni bir Sosyoloji tipolojisi meydana getirmiştir.

Saffet Kaya bu Toplumsal Tipolojinin ön plana çıkardığı siyasi liderdir.